Prowadzący: dr Marcin Sińczuch, mgr Grzegorz Całek
Chcemy nauczyć uczestników naukowego opisu, wnioskowania, argumentowania, interpretowania i krytycznej analizy wyników badań ilościowych i jakościowych w obszarze nauk społecznych, w szczególności: socjologii kultury i antropologii współczesnej.
Forma dydaktyczna zajęć:
Przedmiot realizowany jest w formie warsztatu z elementami konwersatorium.
Sposób zaliczenia:
Zaliczenie końcowe będzie polegało na napisaniu krytycznej recenzji wybranych badań.
Zakres tematów:
1) Zmienne kryteria „naukowości” badań: od pozytywizmu do anarchizmu metodologicznego Feyerabenda
2) Gdzie i jak uczyć się interpretacji + dyskusja nad wybranym przykładem.
3) Naukowe i pozanaukowe kompetencje badacza przydatne w procesie interpretacji
4) Minimalne zasady naukowości badań (jawność warsztatu i rzetelność metody); Ćwiczenie:
przykłady zastosowania i łamania.
5) Zasady tworzenia opisu w naukach społecznych. Dyskusja wybranych przykładów.
6) Czy badania badają to co miały zbadać – i jak to sprawdzić – grupowa analiza narzędzi, np. metod i konkretnych pytań.
7) Style krytyki naukowej – czyste i brudne, jawne i niejawne gry w świecie uczonych
8) Analiza krytyczna wyników badań ilościowych – o czym mówią badaczowi dane surowe
9) Analiza krytyczna wyników badań ilościowych – dane w raporcie z badań
10) Analiza krytyczna wyników badań jakościowych – dane surowe: dlaczego tzw. metoda
ilustracyjna nie jest metodą naukową
11) Analiza krytyczna badań jakościowych – dane w raporcie z badań
12) Ogólne i szczegółowe zasady wnioskowania w naukach społecznych
13) Ogólne i szczegółowe zasady uzasadnianie wyników
14) Podstawowe i powszechne błędy opisu oraz interpretacji danych
15) Wzorcowa interpretacja ( o ile taka istnieje)
Literatura:
1) Michael Scriven, Poglądy na naturę człowieka, (w:) T.V. Wann (red.), Behawioryzm i fenomenologia, Kraków: WUJ, 2002.
2) Paul Feyerabend, Przeciw metodzie, Wrocław: Siedmioróg, 1996, minimum – skrót – tezy z początku.
3) Katarzyna Kaniowska, Opis. Klucz do rozumienia kultury. Łódź: PTL – „Łódzkie Studia Etnograficzne”, t. 39, 1999.
4) Paul Ricoeur, Teoria interpretacji: dyskurs i nadwyżka znaczenia, (w:) tegoż, Język, tekst, interpretacja, Warszawa: PIW, 1989.
5) Stefan Nowak, pojęcia i wskaźniki, rodzaje twierdzeń, uzasadnianie twierdzeń; empiryczna kontrola hipotez, wyjaśnianie zdarzeń, budowa teorii, (w:) tegoż, Metodologia badań socjologicznych, Warszawa: PWN, 1970.
6) Adam Podgórecki, O wynikach badań socjologicznych dotyczących niektórych zagadnień z pogranicza prawa i moralności, (w:) Etyka 1, 73-88 1966.
7) Antoni Sułek, Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa: Scholar, 2002, roz. 3 i 5 (od s. 118), roz. 6.
8) Witold Bobiński, Mówił polonista z fizykiem, ale jakim językiem? Pokusy i zagrożenia zawłaszczania przez humanistów pojęć z nauk ścisłych, (w:) K.Bakuła, D. Heck, Efekt motyla.
Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wyd. UWr., 2006.
9) Iwona Loewe, Laminarna i turbulentna historia autora i jego tekstu. Perspektywa kulturowo-lingwistyczna, (w:) K.Bakuła, D. Heck, Efekt motyla. Humaniści wobec teorii chaosu, Wrocław: Wyd. UWr., 2006.
10) Marcin Brocki, Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Problemy, dylematy, kontrowersje, Kraków: WUJ, 2013, ss.60-111.
11) Henryk Rogacki, Problemy interpretacji wyników metod badawczych stosowanych w geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarce przestrzennej, Poznań, WN Bogucki, 2003, ss. 11-21,31-42,135-142.
12) Adam Kuper, Kultura. Model Antropologiczny, Kraków:WUJ, 2005, roz. Cliford Geertz: kultura jako religia i jako wielka opera.
13) David Silverman, Interpretacja danych jakościowych, Warszawa: PWN, 2007, roz. Wiarygodność badań jakościowych.
14) Thomas S. Kuhn, Metafora w nauce, (w:) tegoż, Droga po strukturze, Warszawa: Sic!, 2003, ss.181-190.
15) Alan Sokal, Jean Bricmont, Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, Warszawa: Prószyński i Ska, 1998, rozdziały: Bruno Latour, Jean Baudrillard.
16) Agnieszka Kolasa-Nowak, Socjologia w badaniu przeszłości. Koncepcja socjologii historycznej Charlesa Tilly’ego, Lublin: UMCS, 2001, ss.40-56; 64-78.
DO CZĘŚCI WARSZTATOWEJ: aktualne raporty badawcze CBOS, NCK i innych firm i portali.